Játtað í: 2009 Granskingarøki: Heilsa Verkætlanarslag: Ph.d.verkætlan Verkætlanarheiti: Genetiske risikofaktorer for paniksygdom Játtanarnummar: 0316 Verkætlanarleiðari: August G. Wang Stovnur/virki: Psykiatrisk Center Amager Aðrir luttakarar: Noomi O. Gregersen, Ole Mors v.fl. Verkætlanarskeið: 1.4.2010 - 15.9.2014 Stuðul úr Granskingargrunninum: 1.200.000 kr. Verkætlanarlýsing: Upprunalig: Ein vísindaligur bólkur av føroyingum og danum hevur í fleiri ár arbeitt við genetiskum kanningum innan psykiskar sjúkur. Føroyar eru egnaðar vegna at vera eitt genetisk isolate. Bólkurin hevur ávíst hvaðan føroyingar eru komnir í sínari tíð, hevur fingið fleiri greinir í kend tíðrrit og verið partur av fleiri ph.d.ritgerðum. Ein sjúka er panikksjúka, sum egnar seg væl at kanna millum angistsjúkur, tí hon er betri avmarkað. Her hava vit greinir og so í 2007 eina ph.d. ritgerð. Psykiskar sjúkur eru kompleksar, og tískil liggja nógv ár fyri framman við gransking. Vit hava tí planlagt eina ph.d. kanning, har vit fara víðari við panikkkanningunum innan fleiri føroyingar enn til bar í seinasta umfari. Tað sum funnið varð seinast, serliga á kromosom 17 og 19 skal kannast nærri. Og hartil er ætlanin at fremja eina nýggja genomeskanning, har fleiri túsunds SNP´s (kanningarpunktir) verða løgd á øll kromosomini. Endalig: Endamálið við ritgerðini var at finna frávik innan ílegur av týdningi fyri panikkangist. Úr Føroyum, sum eru eitt ílegu-serøki (isolat), eru kannaði fólk við panikksjúku og kontrollpersónar. Í slíkum øki sum Føroyum kunnu sjáldsom frávik vera meira vanlig vegna skyldskap. Síðani kunnu møgulig frávik verða kannaði aðrastaðni. Kannaði eru fyrst tríggjar ílegur, sum verða roknaðar sum áhugaverdar (ACCN1, TMEM132E, TMEM98, SNAPC2, MAP2K7, LRRC8E), hetta vegna kanningar áður. Kannaði vórðu umframt føroyingar eisini danskarar og týskarar, tilsamans 511 persónar við panikksjúku og 1029 kontrolpersónar. Her er funnið fram til, at 5 av hesum ílegum (allar uttan TMEM98), kunnu hava frávik, sum kunnu økja um vádan fyri panikksjúku í vissan mun. Síðani eru kannaði øll øki við ílegum (sonevnd exomkanning) og her hava luttikið 54 føroyingar við panikksjúku og 211 kontrolpersónar. 112.511 frávik vórðu nærri kannaði. Her varð ávís áhugaverd frávik, men ikki nøkur, sum viga tungt. Men millum teirra var t.d. eitt í íleguni DGKH, sum áður er ávíst at føra til øktan váða fyri manio-depressivari sjúku (bipolera sjúku). Men ymisk frávik annars vóru tó so áhugaverd, at tey áttu at verid kannað nærri, eisini adrastaðni. At finna frávik við øktum váda er fyrsta stigið fyri betur at skilja hvussu panikksjúka tekur seg upp. Her eru møgulig frávik ávíst og eisini at til ber at gerða slíkar kanningar í Føroyum. Støða: Liðug Avrik: Ritgerð: Identification and analyses of genetic risk factors for panic disorder. Noomi Oddmarsdóttir Gregersen, Health, Aarhus University 2015. Verjan verður væntandi í september 2015. Greinar: Are TMEM genes potential candidate genes for panic disorder? Gregersen NO, Buttenschøn HN, Hedemand A, Dahl HA, Kristensen AS, Clementsen B, Woldbye DP, Koefoed P, Erhardt A, Kruse TA, Wang AG, Børglum AD, Mors O. Psychiatr Genet. 2014 Feb;24(1):37-41. A genome-wide study of panic disorder suggests the amiloride-sensitive cation channel 1 as a candidate gene. Gregersen N, Dahl HA, Buttenschøn HN, Nyegaard M, Hedemand A, Als TD, Wang AG, Joensen S, Woldbye DP, Koefoed P, Kristensen AS, Kruse TA, Børglum AD, Mors O. Eur J Hum Genet. 2012 Jan;20(1):84-90. 2 greinir afturat klárar. Framløga og posters á fleiri ráðstevnum, seinast XXIInd World Congress of Psychiatric Genetics (WCPG), Oktobur 12-16, 2015, Keypmannahavn Patent: Amiloride sensitive sodium channels associated with panic disorders. EP 2137539 B1. Ílegusavnið hevur patentið. << Back |
Administration English |