Játtað í:
2020

Granskingarøki:
Samfelagsvísindi

Verkætlanarslag:
Post.doc.-verkætlan

Verkætlanarheiti:
Mynd, illusión og fatan.

Játtanarnummar:
0239

Verkætlanarleiðari:
Jens Dam Ziska

Stovnur/virki:
University of California og á Føroyamálsdeildini á Fróðskaparsetrinum.

Aðrir luttakarar:
Gabriel Greenberg, Assistant Professor of Philosophy, University of California, Los Angeles

Verkætlanarskeið:
Planned: 1.7.2020 - 30.6.2022
Actual: 1.7.2020 - 30.6.2023

Samlaður kostnaður:
kr. 1.201.782

Stuðul úr Granskingargrunninum:
kr. 500.000

Verkætlanarlýsing:
Original
It is often said that with the advent of photography and other modern means of pictorial representation, we now live in an age shaped by images more so than words. This development can seem at once forbidding and promising. On the one hand, critical theorists have associated the ascent of images with a society of voyeurism, surveillance, mass deception, consumerism, and inauthenticity. On the other hand, philosophers of science have long argued that insights gained from novel ways of picturing the world often play a key role in the advancement of science. It would seem, therefore, that to understand both some of the pitfalls of modern society as well as some of its means of progress, we would do well to reach for a deeper understanding of pictures and the potential use to which they may be put. Some even talk of a pictorial turn which the human sciences must take if they are to come to grips with this reality. Yet, anyone who tries to come to a deeper appreciation of pictures soon comes to realise that it is not at all clear what it is for some marks on a surface to depict an object. As one prominent theorist writes: we still do not know exactly what pictures are, what their relation to language is, how they operate on observers and on the world, how their history is to be understood, and what is to be done with or about them. My project will provide the resources for answering these questions in a way which is sensitive to the misgivings which many have about a pictorially mediated society while also explaining how pictures can be sources of cognitive value. I shall do so by: (i) developing a novel norm-relative account of pictorial representation which bridges the seeming inconsistencies between contemporary theories of depiction; (ii) use this account to show that there is a sense in which pictures are inherently illusory even though they frequently purport to present the world as it is; and (iii) offset this worry by explaining how pictures can help us understand the world even though they cannot sustain a wholly truthful reflection of the world. Once completed, the resulting research will not only re-invigorate the philosophical discussion of images by moving it beyond the current stand-off between resemblance, semiotic, and other theories of depiction. It will also provide a new framework which can be used by other disciplines for appraising the epistemic status of different kinds of pictures.

Final
Vit liva í eini tíð, har samskifti í alsamt størri mun fer fram umvegis myndir, og har atburður og ugburður eru treytaðir av teimum myndum, vit síggja í fjølmiðlunum. Men hvat er ein mynd, tá samanum kemur? hvussu vita vit, hvat ein mynd merkir, og hvat síggja vit í roynd og veru, tá vit hyggja eftir eini mynd? Nær eru myndir álítandi, og undir hvørjum umstøðum kunnu myndir villleiða okkum? Hetta eru átrokandi spurningar, sum seinastu áratíggjuni hava ført við sær, at fleiri av hugvísindunum eru farin ígjøgnum eina myndliga vend (en. pictorial turn) til tess at svara hesum og øðrum spurningum. Úrslitið er, at vit í dag kunnu tosa um eina nýggja vísindagrein - eina samanrenning av fleiri siðbundnum vísindum - ið hevur til endamáls betur at skilja okkara myndstýrda samfelag. Myndfrøði er eitt hóskandi føroyskt heiti til hetta granskingarøkið. Ætlanin við hesi verkætlanini er at geva eitt íkast til myndfrøðina úr einum heimspekiligum sjónarhorni. Tað vil siga, at verkætlanin brúkar ástøði og hugtøk úr ymsum sergreinum innan heimspekina til at fáa greiði á, hvussu myndir eru settar saman, og hvønn leiklut tær hava innan samskifti. Millum annað brúkar verkætlanin sannkenningar- og vísindaástøði til at greina, hvørja próvdygd ymisk sløg av myndum hava. Somuleiðis brúkar verkætlanin hugtøk úr fenomenologisku tilgongdini hjá Edmund Husserl til at greiða frá, hví myndir so ofta megna at geva okkum eina sannførandi – og ofta eisini misvísandi – uppliving av tí, tær ímynda. Saman við teimum úrslitum, sum eru fingin til vega aðrastaðni í myndfrøðini, skulu úrslitini frá hesi verkætlanini m.a. hjálpa okkum at skyna á, hvussu álítandi myndir eru. Høvuðsniðurstøðan í verkætlanini er, at myndir hava eitt slag av dupultari náttúru, ið ger, at tær eru serstakliga væl egnaðar bæði til at miðla vitan og til at reingja veruleikan. Orsøkin til hetta er at finna í sjálvum myndbygnaðinum. Hesin bygnaður kann sigast at hava tríggjar fláir. Tær eru (1) tilfarið, ið myndin er gjørd úr, (2) luturin ella tilburðurin, vit síggja í myndini, og (3) tað, ið myndin vísir til. Fylgja vit frøðimálinum úr Husserliansku siðvenjuni, kunnu vit nevna hesi trý løgini myndberin (tý. der Bildträger), myndluturin (tý. das Bildobjekt) og myndevnið (tý. das Bildsujet). Hesin bygnaður ger, at hóast myndberin kann goyma alskyns kunning, er neyvleikin av hesi kunningini altíð treytaður av, hvussu væl myndluturin, vit síggja, samsvarar við myndevnið, ið víst verður til. Tá samsvar er, kunnu myndir vera virðismiklir vitanarmiðlar. Tá ósamsvar er, kunnu myndir gerast reingjandi villeiðarar. Ein avleiðing av hesi niðurstøðuni er, at neyðugt er at hava betri eftirlit við, hvussu ymisk sløg av tøkni verða nýtt at framleiða myndir. Innan myndfrøðina verður ofta skilt millum automatiskar myndir so sum ljós- og røntgenmyndir, ið eru framleiddar av tólum, og hondgjørdar myndir so sum tekningar og málningar. Ofta verður eisini ført fram, at automatiskar myndir eru meira álítandi enn hondgjørdar myndir, tí tær endurgeva neyvari tað, tær avmynda. Verkætlanin ger greitt, at henda hugsanin er ov einføld. Hetta sæst við at greina dømi, har hondgjørdar myndir – eitt nú fornfrøðiligar tekningar – eru meira nágreiniligar enn automatiskar myndir. Eisini vísir verkætlanin á, hvussu skitsur, kort, og aðrar hondgjørdar myndir ofta megna at avmynda fyribrigdi, ið ikki kunnu avmyndast á annan hátt. Hinvegin vísir verkætlanin á, at hóast fotomyndir og aðrar automatiskar myndir mangan hava høga próvdygd, kunnu tær eisini lættliga villeiða hyggjaran. Hetta hendir serliga, tá tøknin handan myndina kámar sundurskiljingina millum myndlut og myndevni. Í tílíkum førum kunnu sannførandi myndir geva hyggjaranum eina falska kenslu av samsvari millum myndlut og myndevni. Í verkætlanini verður hetta lýst sum eitt fyribrigdi, har tøknin gevur áskoðaranum eina villeiðandi kenslu av sjálvur at kunna staðfesta, hvat er satt, einans við at hyggja eftir myndini. Væntast kann, at í framtíðar gransking fer tað at hava enn størri týdning at kortleggja hetta fyribrigdið. Longu nú eru alment atkomuligir myndabankar við hópframleiddum vitlíkismyndum, ið seta okkara veruleikafatan undir trýst. Skulu vit gera okkum vón um at skilja millum veruleika og gykl í nýggju vitlíkistíðini, vit eru við at flyta okkum inn í, mugu vit alsamt dagføra okkara fatan av, hvat myndir eru, og hvat vit síggja í teimum.

Støða:
Liðug

Avrik:
See pure.fo



<< Back
Administration     English