|
Year of grant: 2020 Research Area: Heilsa - Sjúkrakassagrunnurin Øki 1 Project type: Verkætlan Project title: Heilsustøðan hjá teimum eldru 75+ í Føroyum Grant number: 3122 Project manager: Maria Skaalum Petersen Institution/company: Landsfelag Pensjónista v/Beate L. Samuelsen, forkvinnu Grant from the FRC in DKK: kr. 308.350 Project description: Heilsustøðan hjá teimum eldru 75+ í Føroyum Tosað verður ofta um, hvussu støðan er hjá pensjónistum, hvussu vit hava tað, hvussu heilsan er, hvat vit takast við o.s.fr. Vit vita, hvussu vit sjálvi hava tað, men ikki, hvussu onnur hava tað. Spyrt tú einpensjónist, hvussu hann/hon hevur tað, er svarið ofta: Gott ella hampiligt. Sjáldan fer viðkomandi nærri inn á, hvussu støðan í veruleikanum er. Fyri at fáa nágreiniliga vitan um støðuna hjá pensjónistum, avgjørdi Landsfelag Pensjónista á nevndarfundi í august 2019 at kanna málið nærrivið at gera eina spurnakanning.Viðeini slíkari kanning kunnu vit fáa vitan og neyvari ábendingar umtað eru umstøðurhjá teimum eldru, sum vit sum Landsfelag eiga at arbeiða fyriat betra,t.d. fáa fleiritilboð til betran av heilsustøðuni, hóskandibústaðarúrvalogflutningstænastu. Somuleiðis er endamálið at fáaábendingarum umstøður, sum eru góðar og eiga at stuðlast víðari.Sum málgagnfyri pensjónistarhava vit tørv á hesi vitansum amboð í samskifti við landsmyndugleikarnar, kommunurnar o.s.fr. Vita og ikki bara gita Fyri at sleppa undan bara at halda og gita, hvussu støðan er hjá teimum eldru 75+, hevur Landsfelagið heitt á Lailu Hentze frá Gallup FøroyumogMariu Skaalum Petersen, granskara, at gera hesa kanningsaman við Landsfelagnum. Gallup Føroyar skal standa fyri sjálvari kanningini, meðan Maria Skaalum Petersenhevurhjálpt at finna røttu spurningarnar í tøttum samstarvivið Landsfelagið og Gallup Føroyar.Maria Skaalum Petersenverður verkætlanarleiðariogskal gera analysur og skriva frágreiðing. Orsøkin til, at vitynskja at kanna støðuna hjá teimum, ið eru yvir 75 ár(og ikki teimum yngru), er at fáa eina meira nágreiniliga vitan um støðuna hjá teimum eldru. Yngri pensjónistar eru í dag lutfalsliga vælfyri, og tí kann tað geva eina skeiva mynd, um allir pensjónistar verða koyrdir í ein bólk. Á formansfundi hjá Landsfelag Pensjónista í septembur 2019 greiddu tær báðar, Maria og Laila, frá verkætlanini, sum m.a. fevnir um eina røð av spurningum. Fundarfólkið, sum vóru umboð fyri tey lokalu pensjónistafeløgini, fekk høvi at síggja spurningarnar og meta,um teir vóru hóskandi, skuldu broytast ella strikast. Tey høvdu góðar viðmerkingar, sum nú eru tiknir við, og vóru øll samd um, at tað er tørvur á eini slíkari kanning. Sostatt stuðlaðu tey kanninginiog vóru fús at hjálpa til í tann mun tað var neyðugt. Spurningarnar og evnini, sum vit taka við í spurnablaðið, eru somu evni, sum pensjónistar í grannalondum okkara kenna, og sum kommunur, pensjónista-og eldrafeløg og aðrir felagsskapir har royna at gera nakað við (síviðhefta uppskot). Spurningarnir eruvaldir soleiðis, at teir dekka heilsustøðuna so breitt sum gjørligt, uttan at spurnablaðið verður so langt, at luttakararnir missa mótið. Mannagongd<7b> Sambært Hagstovu Føroya vóru 3984 fólk í aldrinum 75 ár og eldriíFøroyum 1. januar 2019; 2220 kvinnur og 1764 menn. Ætlanin er at senda 2000 av hesum innbjóðing at luttaka í hesi kanning, tvs. umleið 50% av øllum í hesum aldrinum. Orsøkin til, at vit vilja hava so nógv við sum gjørligt, er, at vit vilja lýsa støðuna so væl og neyvt sum gjørligt. Tað verður Gallup Føroyar, sum kemur at standa fyri kanningini. Gallup Føroyar hevur drúgvar royndir við slíkum kanningum og tekur sær av uppgávuni at fáa loyvi frá Dátueftirlitinum, senda brøv út og gera spurnabløðini talgilt, so til ber at svara elektroniskt. Men tá talan er um hendan málbólkin, verður eisini neyðugt at ringja til summi fyri at fáa tey at svara. Tørvur verður á at kunna væl um hesa kanning alment, fyriat so nógv sum gjørligt av teimum, sum fáa áheitan, velja at svara. Tí fara vit at gera nógv burturúr at greiða greitt frá endamálinum, og gera greitt, at vit fáa ikki eina rættvísa mynd, uttan so at nógv svara, bæði tey, sum eru væl fyri, og tey, sumeru minni væl fyri. Vit ætlaat gera eittkunningarátak, har vit m.a. fara í Góðan Morgun Føroyar at greiða frá hesi kanning, seta lýsing í Sosialin, sum fer í øll hús, senda kunning um hettar til allar limir okkara, gera lýsing til Gevi Gæturo.s.fr. Eisini fara vit at bjóða okkum at koma út til fundiríeldrafeløgum o.l. at greiða frá endamálinum o.s.fr, umframt, at vit ætla at fáa tey lokalu pensjónistafeløgini at hjálpa luttakarum at svara, tá tey koma til tiltøk, um tørvur er á tí. Eftir ætlan ynskjavit, at sjálv kanningin fer fram í apríl 2020,og vænta vit, at hon fer at strekkja seg yvir 2 mðr. Tá øll data eru savnað samanog gjørdklár, verður úrslitið handaðMariu Skaalum Petersen,sumferatanalysera og arbeiða við data og skriva endaligu frágreiðingina. Tíðarætlan: Kunningarátak: Marts2020 Kanningin byrjar:Apríl –Mai 2020 Data klárt til viðgerð:Juli2020 Dataviðgerðbyrjar:Aug2020 Frágreiðingliðug:Nov 2020 Project status: Virkin << Back |
| Administration Faroese |